Het beroepsbeeld medewerker IKC laat een breed beeld zien van de rollen en taken die medewerkers uitvoeren in een IKC. Dat is mooi maar hoe zorg je voor een goede aansluiting tussen de opleidingen en de praktijk? In navolging op de ontwikkeling van het beroepsbeeld besloot de opleidingentafel van PACT voor Kindcentra een verdiepingsslag te maken door het inrichten van drie verschillende proeftuinen. In deze proeftuinen wordt op verschillende manieren onderzocht hoe de vragen van het werkveld vertaald kunnen worden naar een passend aanbod van professionalisering. Welke onderzoeksvragen zijn er geformuleerd en wat zijn de verwachte opbrengsten?

Proeftuin 1: Onderzoek effectieve praktijken van bestaande en nieuwe beroepsrollen

In deze proeftuin onderzoekt Hogeschool KPZ in Zwolle de nieuwe rollen binnen IKC’s die vervuld worden door studenten en alumni van de opleiding AD Pedagogisch Professional Kind en Educatie.
Hogeschool KPZ is in samenwerking met de partners op de Campus Kind en Educatie (hogeschool Viaa, en Mbo instellingen Landstede en Menso Alting) gestart met de AD Pedagogisch Professional Kind en Educatie. KPZ doet onderzoek naar de ontwikkeling van de huidige en toekomstige beroepsrollen onder de huidige studenten en alumni van deze opleiding.

De concrete onderzoeksvraag luidt:
Hoe hebben de beroepsrollen van pedagogisch professionals zich de afgelopen vier jaar ontwikkeld?

Activiteiten en opbrengsten:

Er wordt onderzoek gedaan naar de ontwikkeling van bestaande en nieuwe beroepsrollen.

• Wat waren de beroepsrollen voorafgaande aan de opleiding, tijdens de opleiding en na de opleiding?
• Wat zijn de vaardigheden en competenties van deze nieuwe beroepsrollen, uitgaande van de beroepsrollen PACT voor Kindcentra en de beroepsbeelden Medewerkers IKC (ontwikkelingsgerichtheid, samenwerkingsgerichtheid, omgevingssensitiviteit, ondernemende houding, flexibiliteit, creativiteit, onderzoekende houding en moreel-ethisch handelen).
• Verder wordt onderzoek gedaan naar leren en ontwikkelen van kinderen (psychologie/orthopedagogiek, pedagogiek, gezondheid, (vak)didactiek en verzorging). Hierbij wordt meegenomen met welke organisaties deze professionals in aanraking komen en hun rol/contacten met ouders.
• Een ander deel van het onderzoek richt zich op de vraag welke rol de pedagogisch professional speelt binnen en buiten het team. Het mooie van deze doelgroep is dat er veel diversiteit in zit wat betreft starters, in opleiding en ervaren professionals zodat we ook de diversiteit in beeld kunnen brengen.

Wil je weten hoe een week in het leven van een pedagogisch professional er uit ziet? Bekijk dan het filmpje van Sanne, student aan de AD-opleiding pedagogisch professional Kind en Educatie.

Proeftuin 2: Beroepsbeeld Medewerker IKC en de concretisering naar niveau
In navolging van de beschrijvingen van PACT voor Kindcentra ‘Beroepsbeeld Medewerker IKC’ wordt in deze tweede proeftuin gestart met een verdere concretisering naar niveau en functiedifferentiatie. De samenwerking van het landelijk opleidingenoverleg Ad Zorg, Welzijn, Educatie (14 hogescholen met een, niveau 5 Associate degree Ad PEP (Pedagogisch Educatief Professional) met PACT voor Kindcentra biedt een uitgelezen kans om het Beroepsbeeld Medewerker IKC verder door te ontwikkelen.

In het IKC werken professionals met verschillende opleidingsniveaus. De functiedifferentiatie naar MBO-3,4, HBO Ad/Ba en master is op dit moment aandachtspunt binnen de instellingen, gemeenten en brancheverenigingen. De onderzoeksvraag in deze proeftuin richt zich op de concretisering van het Beroepsbeeld Medewerker IKC voor de opleidingen op niveau 5.

Activiteiten en opbrengsten:
De huidige niveaubeschrijving van het Nederlands Kwalificatieraamwerk NLQF van de Vereniging Hogescholen vormt het uitgangspunt bij de beschrijvingen van de niveau- en functiedifferentiatie. In eerste instantie wordt in deze proeftuin niveaubeschrijving 5 van de Associate degree Ad PEP (Pedagogisch Educatief Professional) geconcretiseerd. De overige niveaus kunnen vanuit deze proeftuin ook hun niveaubeschrijvingen toevoegen, zodat er uiteindelijk een compleet beroepsbeeld zal zijn van de medewerker IKC op de verschillende opleidingsniveaus.

Proeftuin 3: Opleiding afstemmen op het regionaal werkveld en context-based maken
In de derde proeftuin werken Signum Onderwijs en Fontys Hogeschool Kind en Educatie samen aan het afstemmen van de opleiding op de praktijk.

Het opleiden van de professionals in IKC’s vraagt een nieuwe aanpak of liever gezegd een andere ‘context’, met andere werkwijzen waarin de nieuwe praktijk levensecht uitgeprobeerd, onderzocht, geëvalueerd en verder ontwikkeld wordt. Een continu proces waarin de scheidslijnen tussen opleiding-onderzoek-professionaliseren, verschillende opleidingen en opleidingsniveaus verder vervagen. Opleiden, leren en ontwikkelen vindt op de werkplek plaats in deze nieuwe Talent Ontwikkel Praktijk (TOP-context).

Signum Onderwijs en Fontys gaan studenten van verschillende opleidingen in het domein Kind & Educatie en opleidingsniveaus (NLQF niveau 4 – 7) samenbrengen in clusters van kindcentra die rondom een bepaald thema meerdere jaren in een opleidings-, onderzoeks- en ontwikkelprogramma aan de slag gaan. Docenten, procesbegeleiders, mentoren, onderzoekers en projectleiders leiden niet alleen initieel, duaal en op maat op, ze doen ook onderzoek, leiden projecten en verzorgen voortgezette professionalisering op locatie. Ze wisselen regelmatig van rol, werken interdisciplinair en interprofessioneel samen als leergemeenschap en hebben direct meet- en merkbare impact op de ontwikkeling van kinderen, studenten, onderwijsprofessionals en opleiders.

Fontys Hogeschool Kind en Educatie is enkele jaren geleden gestart met IKC-Labs onder andere in ’s-Hertogenbosch. In een dergelijk lab ontmoeten studenten van verschillende opleidingen en opleidingsniveaus elkaar op de werkplek. In het IKC-Lab leren deze studenten wat het betekent om met deze toekomstige professionals samen te werken en goed met elkaar en anderen te communiceren om op die manier te werken aan de ontwikkeling en opvoeding van kinderen en het ondersteunen van ouders/ verzorgers daarin. Op termijn zullen deze studenten gaan werken in interprofessionele teams. Zij leren dit tijdens de opleiding binnen het lab.

Activiteiten en opbrengsten:
In deze nieuwe Talent Ontwikkel Praktijk (TOP-context) gaan we een volgende fase in voor het IKC- Lab. Studenden worden samen met het werkveld, nog meer dan voorheen, opgeleid; deels ook op de werkplek. Op deze werkplek ervaren studenten welke vraagstukken of ontwikkelingen in het kindcentrum centraal staan en zullen zij samen met de professionals een bijdrage gaan leveren aan oplossingen en/of implementatie.