We staan aan het begin van een nieuw jaar. Dat het een jaar mag worden waarin de kinderen weer gewoon naar school en naar de kinderopvang kunnen, de ouders weer naar hun werk en wij allemaal weer mogen genieten van terrasjes, sportscholen, museumbezoeken en andere uitjes.

Maar natuurlijk willen we ook weer aan de slag en zowaar, er ligt een coalitieakkoord en er staat een nieuw kabinet: Rutte IV. Het afgelopen half jaar heeft mooie ontwikkeling laten zien in de praktijk van kindcentra. Maar feitelijk hebben we toch vooral zitten wachten op wat het coalitieakkoord ons zou brengen.

Het coalitieakkoord
Vanuit het perspectief van de ontwikkeling van kindcentra vallen, in het regeerakkoord, drie zaken op:

• Kinderopvang wordt vrijwel gratis voor gezinnen met werkende ouders. Dit is goed nieuws voor ouders. Ouders worden verlost van de ambtelijke rompslomp van de toeslagensystematiek, ouders betalen slechts een klein gedeelte (5%) zelf en ouders die meer gaan werken zien de extra inkomsten vrijwel volledig terug in de portemonnee.
• Het coalitieakkoord benoemt voor het eerst in de geschiedenis het versterken van de samenwerking tussen kinderopvang en primair onderwijs als kabinetsbeleid.
• Het akkoord geeft de realisatie van een “rijke schooldag” mee als opdracht aan het nieuwe kabinet. Ook dat is een trendbreuk.

Potentie tot ontwikkeling kindcentra
Daarmee heeft het coalitieakkoord de potentie van een enorme versterking van de samenwerking tussen kinderopvang en primair onderwijs richting de ontwikkeling van kindcentra. Ik zeg ‘potentie’ omdat de grootste teleurstelling natuurlijk het feit is dat onze wens om kinderopvang voor elk kind voor twee dagen (dagdelen) per week toegankelijk te maken niet is opgenomen. Feitelijk kiest het kabinet voor scenario 2 van de door het vorige kabinet opgestelde SVK-rapportage (Scenariostudie Vormgeving Kindvoorzieningen). Daarbij gaf het vorige kabinet zelf aan dat scenario 2 de voorbereidingsfase kan zijn voor de stap naar scenario 3, gratis kinderopvang voor elk kind. Maar dit kabinet doet dit, in het licht van de complexiteit van de uitvoering, nu (nog) niet. Wel is van groot belang dat het coalitieakkoord geen onderscheid maakt tussen KDV en BSO en dat ook de koppeling gewerkte uren komt te vervallen. Dit gaat enorme mogelijkheden bieden voor kindcentra om op het niveau van een volledige klas te werken aan een dagprogramma voor alle kinderen.

Inzet van middelen
Daarbij wordt het in de uitwerking van dit coalitieakkoord van groot belang of de extra middelen die het kabinet in wil zetten voor kansengelijkheid en een rijke schooldag ingezet kunnen worden om ook die kinderen die nu bij de kinderopvang buiten de boot vallen eveneens een volwaardig aanbod te bieden. Als de middelen vanuit kinderopvang en primair onderwijs gecombineerd kunnen worden, dan zouden kinderopvang en onderwijs al in deze kabinetsperiode echt kunnen werken aan doorgaande ontwikkellijnen, een rijk dagarrangement en kindnabije zorg voor elk kind.

Daarom is er nog wel werk aan de winkel. Het coalitieakkoord beschrijft het ‘wat’. De hoofdrichting daarvan stemt hoopvol. In mei geven de bewindspersonen informatie over het ‘hoe’. In alle gevallen wordt er met dit coalitieakkoord een flinke stap gezet richting brede talentontwikkeling van kinderen. Het zou nog mooier zijn als de kansen ook zo ingevuld worden dat kinderopvang en onderwijs in staat worden gesteld om in samenwerking een ‘rijke schooldag’ voor elk kind mogelijk te maken.

Gijs van Rozendaal, voorzitter Het Kinderopvangfonds
Januari 2022